Łańcuchy w teorii
Kiedy w 1880r - Harris Renold - opatentował łańcych rolkowy jako sposób przenoszenia napędu, na pewno nie to skomplikowany, złożony wyrób metalowy wymagający starannej pielęgnacji. Dość szybko się zużywa . Mimo to jest najbardziej rozpowszechnioną formą przenoszenia napędu w jednośladach - stanowi on najlepszy kompromis między właściwościami użytkowymi, trwałością i komplikacją techniczną.
Łańcuch ma następującą budowę:
Sworzeń przechodzi przez dwa zewnętrzne i dwa wewnętrzne ogniwa. Między wewnętrznymi ogniwami sworzeń jest ułożyskowany w tulejce. Między sworznie a tulejkę wtłacza się smar. Na tulejach są osadzone obrotowo rolki, których zewnętrzna powierzchnia otacza się po kołach łańcuchowych.
Długość tulejek decyduje o szerokości całego łańcucha i uniemożliwia zgniecenie blaszek w trakcie ich skuwania.
Praktycznie wszystkie łańcuchy rowerowe są wykonywane z rozmaitych gatunków stali. Tylko niezwykle drogie ich odmiany posiadają niektóre elementy wykonane z tytanu. Próby stosowania tworzyw i aluminium do produkcji łańcuchów kończyły się jak dotąd niepowodzeniem.
Łańcuchy różnią się między sobą szerokością, kształtem blaszek w ogniwach i twardością, wynikającą z użytego do ich produkcji gatunku stali. Tylko długość ogniwek jest w olbrzymiej większości łańcuchów jednakowa i wynosi dokładnie 0,5 cala. Pozostałe parametry muszą być dostosowane do typu posiadanych zębatek. Są to rodzaj normy kształtu łańcucha i zębatek - najczęściej spotykane to normy UG, HG i IG jeśli chodzi o łańcuchy Shimano
UG - UniGlide - pierwszy system ułatwiający zmianę biegów - wierzchołki koronek kasety są skręcone
HG - HyperGlide - stosowana we wszystkich wyższych grupach osprzętu, posiadając specjalnie zaprojektowany kształt łańcucha oraz dobrze przemyślany system wygięć i nacięć na zewnętrznej powierzchni zębów;
IG -ulepszona wersja HG i różni się od niej dodatkowymi nacięciami zębów od wewnętrznej strony zębatek i nieco zmienioną konstrukcją łańcucha. Z systemu tego ostatecznie się wycofano, gdyż jest on droższy w produkcji, zębatki i łańcuch mają krótszą żywotność, a faktyczny wzrost łatwości zmieniania biegów jest niezauważalnym przez większość użytkowników. Można jednak wciąż spotkać rowery z zębatkami i łańcuchem zgodnym z tą normą.
UG stosuje się do niskich grup osprzętu, HG i IG jest obecnie powszechnie stosowane w pozostałych grupach.
Generalnie rzecz biorąc są dwa kryteria wyboru łańcucha:
ilość przełożeń
klasa osprzętu
Szerokości (wymiary tulejek):
Dla rowerów bez tylnej, zewnętrznej przerzutki, posiadających tylko jedną zębatkę tylną jest to 1/8 cala.
Dla rowerów posiadających do 8 tylnych zębatek jest to 3/32 cala
dla rowerów z 9 zębatkami jest to 11/128 cala;
Wymiar zewnętrzny łańcucha mieści się w zakresie:
7.1 - 7.8 mm - przeznaczona do napędów 6,7,8 - mio biegowych - UG,HG,IG
6.6 - 6.8 mm - superwąski - przeznaczony do napędów 9-cio biegowych.
Łańcuchy rowerowe są łączone w pętlę na dwa sposoby:
poprzez skucie skrajnych ogniwek
poprzez zastosowanie specjalnych ogniwek łączących, zwanym zapinkami do łańcucha.
Kiedy należy wymienić łańcuch
Należy zmierzyć łańcuch dokładnym przymiarem np. suwmiarką. W nowym łańcuchu odległość między dwoma sworzniami kolejnych par ogiw (para to dwa ogniwa - to węższe i szersze) wynosi 1 cal czyli 25,4 mm. Wyciągnięcie łańcucha najlepiej zmierzyć na wielokrotności: np na 10 ogniwach(pieciu parach ogniw). Taki odcinek powinien mierzyć 127 mm.
Dopuszczalna graniczna wartośc wyciągnięcia łańcucha to 1%. Czyli jeśli długość 10 ogniw naszego łańcucha dochodzi do128.27 mm powinniśmy zmienić łańcuch na nowy.
Najlepiej jednak przy wyciągnieciu ok. 0.4-0.5% zdiąć łańcuch i założyć nowy.Łańcuch zdięty zachować.Po wyciągnieciu drugiego łańcucha do ok 1% długości początkowej założyć łańcuch pierwszy.Jeździc aż wyciągnie sie znów o jakiś 1 mm na dziesięciu ogniwach.
Te dwa łańcuchy wymieniać miedzy sobą tak aby była różnica między długością zciąganego i zakładanego była ok 0.5 mm .Robimy to jak długo jest to możliwe - graniczny moment to taki przy którym napęd zaczyna "przeskakiwac".Pamietać należy że łańcuch im dłużej używany tym bardziej poddatny na zerwanie..a tu nie trudno o wypadek..więc lepiej zaniechać wymian gdy długość osiągnie ok.130 mm .
Oczywiście do takiego "cyklu" można użyc nie dwóch a trzech,czterech,pięciu lub więcej łańcuchów i przez to jeździc na danym napedzie jeszcze dłużej!
Osobiscie na kasecie LX mam już 55 000 km i choć zęby są bardzo zużyte to nadal działa.
Ale łańcuchów to poszło......
Długość łańcucha
Jeżeli chodzi o długość , proponuję dobrać ją tak by wrzucenie biegu duża tarcza z przodu i duża z tyłu powodowało ułożenie wózka tylnej przeżutki pod kątem 10 - 40 stopni w stosunku do pionu.
Oczywiście przy wyborze dwóch najmniejszych zębatek łańcuch nie może zwisać luźno jak też ułożenie wózka tylnej przerzutki nie może być poziome a kąt z poziomem powinien wynosić przynajmniej 5 stopni.
Taki dobór w większości przypadków jest możliwy (zależny jest od wielkości tarcz).
Jednak priorytetowo należy traktować pierwszą wytyczną doboru długości gdyż prawdopodobieństwo użycia przełożenia "blat" : duża koronka jest dużo większe niż przełożenia "młynek" : mała .
Powyższe rady są sprzeczne z zalecaną "teorią doboru przełożeń" ale w wyścigach teoria ta zchodzi na dalszy plan...
Konserwacja
Główne zasady:
łańcuch nasmarowany to nie łańcuch ociekający smarem , zawsze wytrzyj łańcuch szmatką po naoliwieniu.
Smaruj łańcuch kiedy jest on czysty ,smarowanie zapiaskowanego łańcucha tylko mu zaszkodzi - jeżeli jest brudny trzeba go umyć.
W miarę możliwosci nie zdejmuj łańcucha do mycia chyba że jest spinany na spinkę
Do mycia można użyć specjalnych czyścidełek - nie wiem jak się spisują - nie miałem okazji sprawdzić.Plus to że łańcucha nie zdejmujemy do mycia.
Jeśli nie posiadamy tego urządzenia użyjemy miski z wodą i płynem oraz szczoteczki.
A czym smarować...?Ja wbrew powszechnej opini używam oliwy maszynowej lub rzadkiego oleju.
Narzędzie do skuwania(rozkuwania)
|
"
