skrzyczne skrzyczne Godło
Dzisiaj jest wtorek, 19 marca 2024 r.
logo logo img " img img img




Szczyrk historia
skrzyczne skrzyczne Godło
Dzisiaj jest wtorek, 19 marca 2024 r.
logo logo img " img img img





HISTORIA

Nazwa S z c z y r k pochodzi prawdopodobnie od szczyrkania kamieni w kamienistych korytach potoków górskich, inni zaś twierdzą, ze od szczyrkania dzwonków pasących się na halach owiec i bydła.

Początki osiedlania się ludności w dolinie Żylicy na ziemiach przynależnych Państwu Łodygowickiemu, a wiec na terenach dzisiejszego Szczyrku łączyć należy z przejściem ludności z gęściej zaludnionych obszarów Górnego dorzecza Wisły oraz z późniejszym osiedlaniem pasterskim, które w te strony nadeszło od wschodu główną granią Karpat. Dotychczasowa ludność koczownicza zajęła się wypasem owiec i bydła na halach.

Pasterska ludność wołoska pełniła także służbę, strażniczą. Jarosław KRIZ w ,,Kronice Szczyrku" pisze: ,,...Szczyrk przedstawiał pasmo pograniczne między Śląskiem Cieszyńskim a Małopolską, zarazem granica państwa łodygowickiego. Będąc pod ciągłym niebezpieczeństwem zbrojnego napadu, wystawiał szlachcic straże po górach z grodu łodygowic dobrze widocznych. W razie napadu lub zbliżenia się nieprzyjaciela straż zapalała ognie i tak dawała znak głównej warcie grodowej. W miarę, jak owi strażnicy rozmnażali się, wyrębywali nowe poręby, czy to na opat czy na budowy, urządzali łąki i stawiali własne domki. Nic wiec dziwnego, ze po upływie kilku wieków powstały całe wsie góralskie .

Anonimowy autor ,,Opisu strojów z pogranicza żywiecko--śliskiego z lat 1870-1885" tak pisze o strojach i zajęciach ludności: ,,Szczyrkowianie i Godziszczanie' ubierają sie podług dawnego zwyczaju tj. zupełnie po góralsku. Rzadko gdzie trafi sie. taki, który by się ubierał do botów, kamizelki lub w wysoki kapelusz. Tak samo i kobiety trzymają sie, dawnego zwyczaju z tą jednak różnicą, że używają zamiast krypci także trzewików. Trudnią sie chowaniem krów a osobliwie owiec, które w zimie w domu mają a na lato wypędzają do lasu i tam całe lato na łąkach z nimi przebywają".

Szczyrk wraz z przysiółkami Biła, Czyrna, Dunacie, Malinów i Salmopol był najdalej na zachód wysuniętą wsią Małopolski. Książę cieszyński Mieszko (128-1313) nadał Szczyrk wraz z Łodygowicami i Pietrzykowicami zakonowi cystersów z Rud koło Raciborza. Z kolei opat Piotr III (1471-1533) sprzedał łodygowice wraz z Pietrzykdwicami i Wilkowicami (wieś te założył opat cystersów Bernard I (1310-1337) zwany Wilkiem) feudałowi żywieckiemu Piotrowi KOMOROWSKIEMU. Od 1618 roku Szczyrk wchodził w skład tzw. państwa łodygowickiego, powstałego na skutek podziału ziemi żywieckiej na odrębne dominia magnackie i dzielił jego losy, przechodząc z rąk do rąk aż do najnowszych czasów. Pasterstwo główne zajęcie mieszkańców Szczyrku i Salmopola znalazło swój wyraz w tłokach pieczęci tych wsi. Okrągła pieczęć Szczyrku, posiadała w górnej części napis WIEŚ SZCZYRK, zaś w polu pieczęci, między ornamentami z dwóch gałązek, gliniany garnek, rogalkę i słońce. Taką pieczęcią posługiwano się w Szczyrku aż do wybuchu II wojny Światowej. Pieczęć Salmopola posiadała napis w otoku WIEŚ SALMOPOL W polu pieczęci znajduje się postać grającego na trombicie pasterza. Przed pasterzem biegnie pies, a za pasterzem kozioł. Pieczęcią tą posługiwano sie aż do 1928 roku, tj. do przyłączenia Salmopola do Szczyrku. W latach 1772-1918 Szczyrk wraz z ziemiami południowej Polski znalazł się w zaborze austriackim.

Dopiero w Polsce międzywojennej należy szukać początku rozwoju ruchu turystycznego na tym terenie. W 1920 roku zaczęto organizować do Szczyrku piesze wycieczki narciarskie. W 1924 roku zbudowano na Skrzycznem schronisko. W tym samym roku powstaje tu pierwszy pensjonat Leopolda Matznera. Jankowscy budują ,,MARIĘ" I po tym okresie wyrastają juz kolejne pensjonaty. W tej nowej sytuacji powołano Komisję Klimatyczną, która za opłaty ściągnięte od letników i wczasowiczów, zbudowała 1,5 km deptak spacerowy, oświetliła główną ulicę i rozszerzyła nawierzchni? jezdni. W 1932 roku Sp6t-ka Elektryczna z Bielska wprowadziła stałą komunikację autobusową na linii Bielsko-Bystra-Szczyrk, ale ogólny kryzys gospodarczy kraju zahamował dalszy rozwój miejscowości.


CZASY NIEDAWNE i OBECNE
4 kwietnia 1945 roku wkroczyła do Szczyrku Armia Czerwona oswobadzając te ziemie spod okupacji hitlerowskiej. Czasy martyrologii przypomina pomnik wzniesiony ku czci rozstrzelanych w Szczyrku, więźniów polskich.

Rozwój Szczyrku rozpoczął sie dopiero po II wojnie Światowej w Polsce Ludowej i znaczony był takimi Inwestycjami jak:

  • elektryfikacja miejscowości,
  • założenie sieci wodociągowej.
  • budowa krzesełkowej kolejki linowej przez Jaworzynę na Skrzyczne (1958 r.),
  • oddanie do użytku Domu Turysty PTTK (1965 r.) na 280 miejsc noclegowych i 450 miejsc konsumpcyjnych
  • wybudowanie drogi przez Przełęcz Salmopolską do Wisły (1968 r.),

  • W tym czasie rosły branżowe domy wczasowe budowane przez poszczególne zakłady pracy, wśród których dominujący wkład wniosły przedsiębiorstwa resortu górnictwa. W 1951 roku Szczyrk został włączony do województwa katowickiego. W 1956 roku został przekształcony w osiedle a z dniem 1 stycznia 1973 roku otrzymuje prawa miejskie. Od 1 czerwca 1975 roku znajduje się w województwie bielskim a od 1999 w śląskim. Powierzchnia miasta i gminy Szczyrk wynosiła łącznie 579 km kw. Na tym obszarze mieszkało ponad 14 tysięcy stałych mieszkanców , w tym w samym mieście Szczyrk ponad 5 tysięcy. W soboty i niedziele przyjeżdżało tu około 30 tysięcy narciarzy, a w sezonie letnim tylu niemal turystów i wycieczkowiczow. Mieszkańcy utrzymują się z pracy w miejscowych zakładach, z turystyki, rolnictwa oraz z pracy w zakładach przemysłowych Bielska-Białej. Szczyrk dysponował wtedy pokaźną bazą noclegową. PTTK, FWP, zakładowe domy wczasowe oraz kwatery prywatne prowadzone przez WPT ,,BESKIDY" na terenie miasta i gminy, mogą pomieścić jednorazowo ponad 6 tys . Miasto i gmina Szczyrk posiada między innymi pięć szkół podstawowych, trzy filie szkół podstawowych, cztery przedszkola, Zasadniczą Szkołę Leśną w Buczkowicach, dwa Ośrodki Zdrowia, Pogotowie Ratunkowe, stałe, całodobowe dyżury GOPR, cztery urzędy pocztowe, aptekę , dwa kryte baseny, boisko sportowe. W 1979 roku rozpoczęto budowę. ośrodka sportowego "SKALITE", który miał służyć przygotowaniom zawodników sportu wyczynowego. Docelowo kompleks ośrodka miał obejmować zespół hotelowo-gastronomiczny, stadion sportowy, zespół małych boisk, hale, sportową i krytą pływalnie. W 1957 powołano w Szczyrku oddział beskidzki Centralnego Ośrodka Sportu ( COS ). Zajmuje się on eksploatacja kolejki linowej na Skrzyczne i na Czantorię w Ustroniu., niektórych wyciagów orczykowych , budową i konserwacja nartostrad , tras biegowych , skoczni narciarskich w Szczyrku i Wiśle Malince . W 1977 r został utworzony oddział Bielskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Szczyrku - który świadczy usługi na rzecz mieszkańców i turystów (organizuje imprezy sportowe i rekreacyjne , utrzymuje niektóre obiekty sportowe i rekreacyjne ;) Z myśla o przyszłosci sportów zimowych Szkoła podstawowa nr 1 zostaje przekształcona w Szkołe Sportów Zimowych nr 1 im Heleny Marusarzówny . Od roku 1966 aż do dnia dzisiejszego odbywa się w Szczyrku TKB (Tydzień kultury beskidzkiej ).

    Na dzien dzisiejszy Szczyrk zamieszkuje ok 5,5 tys. mieszkanców i zajmuje on obszar 3907 ha.
    Powstało kilka nowych hoteli i pensjonatów i wiele zostało zmodernizowanych . Pod skocznia "Skalite" gdzie odbywa się TKB i wiele innych imprez wybudowano "Estradę Skalite" ; niedaleko od niej zaraz obok koscioła powstał nowy urząd pocztowy .
    W minionych latach powstał w Szczyrku - Szczyrkowski Ośrodek Przygotowań Olimpijskich Centralnego Ośrodka Sportu posiadajacy bogatą bazę sportowo-rekreacyjną (powstał on na bazie obiektów COS-u wzbogaconych o halę sportową , stadion - oddane do użytku w 2002r ).

    Kompleks zawiera :
  • wyciągi i trasy narciarskie w rejonie Skrzycznego
  • trzy skocznie narciarskie ( w tym 2 całoroczne igielitowe w Szczyrku Biłej )
  • biegowe trasy narciarskie na Kubalonce
  • wielofunkcyjną halę sportową z odnową biologiczną ,siłownią i solarium
  • krytą pływalnię
  • hotel "Harnaś"
  • korty tenisowe
  • boiska do siatkówki plażowej
  • stadion sportowy
  • boiska do gier zespołowych


  • c.d.n



    Zapraszam do obejrzenia galerii zdjęć zatytułowanych : GALERIA Skrzyczne-Szczyrk
    oraz GALERIA Old TDF

    Jesteś tu:

    0:00:00
    Liczba Gości


    kolarstwo